Stres to jeden z największych wrogów skutecznego odchudzania. Pod jego wpływem organizm produkuje większe ilości kortyzolu, hormonu odpowiedzialnego m.in. za zwiększony apetyt, gromadzenie tłuszczu trzewnego i utrudnione spalanie kalorii. W tej walce coraz częściej wspomina się o adaptogenach – naturalnych roślinach, które wspierają organizm w adaptacji do stresu. Czy ich działanie faktycznie może pomóc w zrzuceniu kilogramów?
Kortyzol a tycie – jak stres psuje sylwetkę?
Kortyzol to hormon nadnerczy wydzielany m.in. w odpowiedzi na stres psychiczny, fizyczny i metaboliczny. Jego podwyższony poziom:
- zwiększa apetyt (zwłaszcza na słodycze i tłuszcze),
- hamuje spalanie tłuszczu,
- nasila odkładanie tłuszczu w okolicach brzucha,
- obniża poziom energii i motywacji do aktywności.
Przewlekły stres = przewlekle wysoki kortyzol = problemy z redukcją masy ciała, nawet przy dobrze ułożonej diecie.
Adaptogeny – co to takiego?
Adaptogeny to grupa roślin i grzybów, które pomagają organizmowi przystosować się do stresu i przywrócić równowagę hormonalną. Działają na osi HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza), czyli układ odpowiedzialny za reakcję stresową.
Ich działanie jest:
- normalizujące – obniżają zbyt wysoki i podnoszą zbyt niski poziom kortyzolu,
- niepobudzające – w przeciwieństwie do kofeiny, nie „nakręcają”,
- łagodne i długofalowe – efekty narastają przy regularnym stosowaniu.
Które adaptogeny wspierają regulację kortyzolu i odchudzanie?
🟢 Ashwagandha (Withania somnifera)
- Najlepiej przebadany adaptogen pod kątem redukcji kortyzolu.
- W badaniach obniżał poziom kortyzolu nawet o 30%.
- Poprawia jakość snu, nastrój, koncentrację.
- Efekt uboczny? Często obserwuje się zmniejszenie apetytu i redukcję masy ciała.
🟢 Różeniec górski (Rhodiola rosea)
- Wspiera wytrzymałość fizyczną i psychiczną.
- Zwiększa spalanie tłuszczu w warunkach stresu (np. przy treningu).
- Może poprawiać nastrój i redukować „stresowe podjadanie”.
🟢 Schisandra chinensis (cytryniec chiński)
- Chroni nadnercza i wspiera funkcje wątroby.
- Reguluje poziom glukozy i poprawia metabolizm.
🟢 Eleuterokok (żeń-szeń syberyjski)
- Wzmacnia odporność na stres i poprawia wydolność fizyczną.
- Często stosowany przy zmęczeniu i „spaleniu” psychicznym.
Jak adaptogeny mogą ułatwić odchudzanie?
- Obniżają kortyzol, przez co tłuszcz brzuszny trudniej się odkłada.
- Regulują apetyt – mniej podjadania „na nerwach”.
- Poprawiają jakość snu – a zły sen = więcej kortyzolu = więcej apetytu.
- Wzmacniają energię i motywację do działania – łatwiej o aktywność fizyczną i trzymanie diety.
Jak stosować adaptogeny?
- Forma: kapsułki, nalewki, proszki, herbatki.
- Czas działania: odczuwalne efekty zwykle po 2–4 tygodniach regularnego stosowania.
- Najlepiej stosować rano lub w ciągu dnia – niektóre mogą działać pobudzająco (np. różeniec).
- Czas kuracji: 8–12 tygodni, potem warto zrobić przerwę.
Uwaga: nie dla każdego!
Adaptogeny są generalnie bezpieczne, ale:
- mogą wchodzić w interakcje z lekami (szczególnie psychotropami, lekami na nadciśnienie),
- nie są zalecane w ciąży i karmieniu,
- osoby z chorobami tarczycy powinny zachować ostrożność (szczególnie przy ashwagandzie).
Stres pod kontrolą, waga pod kontrolą
Regulacja kortyzolu przez adaptogeny to realny sposób na wspomaganie odchudzania, szczególnie gdy tycie ma związek ze stresem, brakiem snu i podjadaniem emocjonalnym. Ashwagandha, różeniec czy schisandra nie „spalają tłuszczu” wprost, ale tworzą warunki, w których organizm łatwiej odzyskuje równowagę metaboliczną i psychiczną – a to fundament skutecznej i trwałej redukcji.
